پنجره عقبی(۱۹۵۴)

 بسیاری فیلم پنجره عقبی را بهترین کار هیچکاک میدانند. فیلمی که در آن همه ی کارگردان با تمامی توانایی هایش بلافاصله حضور دارد. هیچکاک. کارگردانی که در مصاحبه با پیتر باگدانویچ هرگز خود را هنرمند نمی‌دانست و اندیشیدن به پرسش رابین وود منتقد انگلیسی- کانادایی در باره ی او و این که چرا باید او را جدی گرفت در بر گیرنده ی تناقض پیچیده ای با آنچیزی ست که هیچکاک از خود به باگدانویچ می گوید.هیچکاک را با بسیاری نامها به خاطر می اوریم استاد تعلیق و دلهره ،خالق سینمای وحشت یا آفرینشگر ترس‌های بشری در سینما. همه ی ما میدانیم که سینمای او درباره ی نحوه ی نگاه کردن به چیزهاست.سینمای او را میتوان با نقدهای روانشناسانه و فمینیستی تحلیل کرد.سینمایش پیش از آن که وابسته به برداشتهای بلند باشد متاثر از سینمای تدوین گرا ست و تاثیر اکسپرسیونیسم آلمان و سینمای تدوین گرای شوروی بر روی کارهایش سنگینی میکند. در فیلم پنجره عقبی ما این میل به دیدن و چشم چرانی راکه خاص سینمای هیچکاک است فراوان در جای جای صحنه های شخصیت مرد داستان به تماشا نشسته ایم و از این طریق به درون ذهن و روان او نفوذ میکنیم .به این دلیل سینمای هیچکاک سینمایی سوبژکتیو است.فیلم  همزمان  از حرکتهای دوربینی  برخوردار است که هر یک از آنها بدلایل موقعیت صحنه و روایت انجام میشوند .حرکتهای دوربین در ابتدا، میانه و انتهای فیلم در فرایند معنا سازی شرکت می‌کنند  و به شکل دادن فیلم یاری میرسانند.فیلم در عین حال در باره ی جهان سینما و رابطه مخاطب و همذات پنداری او با پرده سینماست چرا که شخصیت مرد و زن داستان روایت های  متفاوت همسایگانی را نظاره گرند که به گفته رابین وود می‌تواند هر یک از آنها یکی از حالت‌هایی باشد که زندگی آنها به سمت آن سوق پیدا میکند.فیلم از لحاظ روانشناسانه در باره ی ناخود آگاهی ست که برای دیده شدن راهی به خود آگاهی می یابد.قتلی که شخصیت مرد داستان میبیند شاید تجسم تمایلات درونی او باشد. شخصیت زن داستان از موجودی منفعل  در انتها به موجودی کنش‌گر تبدیل شده است  که با خوانش فمینیستی اثر تطابق دارد و شخصیت مرد داستان بدلیل چشم چرانی و کنجکاویش بر اساس اصول اخلاقی سینمای هیچکاک مجازات شده است.بله. فیلم دلیل مسلمی ست که هیچکاک را نه تنها کارگردانی توانا بلکه یک هنرمند به تمام معنی بدانیم. هنرمندی که در فصل مشترک میان اکسپرسیونیسم آلمان، مدرسه تدوین سینمایی شوروی  و اصول سینمای کلاسیک هالیوود ایستاده است. مراد صادقی